ZSOŚS.440.106.2018

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096), art. 12 pkt 2, art. 22, art. 23 ust. 1 pkt. 2, art. 27 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.) w związku z art. 160 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1000 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana J. R., zamieszkałego w S., na udostępnienie jego danych osobowych przez Komendanta Stołecznego Policji na rzecz Sądu Rejonowego dla W., Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych

odmawiam uwzględnienia wniosku

Uzasadnienie

Do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (obecnie: Urząd Ochrony Danych Osobowych) wpłynęła skarga Pana J. R. zamieszkałego w S., zwanego dalej „Skarżącym”, na udostępnienie jego danych osobowych przez Komendanta Stołecznego Policji zwanego dalej „KSP”, na rzecz Sądu Rejonowego dla W.

W toku przeprowadzonego postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych ustalił, co następuje.

Skarżący jest funkcjonariuszem Policji i pełnił służbę w Komendzie Stołecznej Policji  w Warszawie oraz był wzywany w charakterze świadka w postępowaniu prowadzonym przez Sąd dla W. o sygnaturze [...], w sposób określony w art. 134 § 1 ustawy z dnia  6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2018 poz. 1987), zwaną dalej „Kpk”.

Sąd Rejonowy dla W., pismem z [...] września 2015 r. zwracał się z prośbą do Komendanta Stołecznego Policji o „doręczenie załączonego wezwania świadkowi J. R.” oraz o „wpłynięcie na funkcjonariusza J. R., by stawił się przed sądem”, natomiast Komendant Stołeczny Policji pismem z [...] września 2015 r. udostępnił dane osobowe w postaci adresu zamieszkania oraz danych dotyczących stanu zdrowia Skarżącego na rzecz Sądu Rejonowego dla W.,

W odpowiedzi na skargę, pismem z [...] czerwca 2016 r. Komendant Stołeczny Policji wyjaśnił, iż dane osobowe Skarżącego pozyskał między innymi w związku z podaniem ich przez Skarżącego do karty alarmowej oraz realizując polecenie Sądu Rejonowego dla W. przekazał na rzecz tego sądu dane dotyczące miejsca zamieszkania Pana J. R., celem poinformowania go o konieczności stawienia się na rozprawę, mającą się odbyć [...] października 2015r., oraz celem zrealizowania obowiązku nałożonego w art. 15 § 2 ustawy Kpk.

W tym miejscu należy wskazać, iż z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1000 ze zm.) tj. 25 maja 2018 r. Biuro Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych stało się Urzędem Ochrony Danych Osobowych. Zgodnie z art. 160 tej ustawy postępowania prowadzone przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, wszczęte i niezakończone przed dniem 25 maja 2018 r. prowadzone są przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych zgodnie z zasadami określonymi w k.p.a. Wszelkie czynności podejmowane przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych przed dniem 25 maja 2018 r. pozostają skuteczne.

Po zapoznaniu się z całością zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje.

W myśl art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych  (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, dane osobowe mogą być przetwarzane, jeżeli służy to dobru publicznemu, dobru osoby, której dane dotyczą lub dobru osób trzecich. Zgodnie z art. 7 pkt 2 tej ustawy przez przetwarzanie danych rozumie się jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych.

Udostępnienie danych osobowych, jako jeden ze sposobów ich przetwarzania, może być uznane za zgodne z prawem jedynie wówczas, gdy administrator danych wykaże spełnienie co najmniej jednej z materialnych przesłanek przetwarzania danych. Przesłanki te odnośnie zwykłych danych osobowych określone zostały art. 23 ust. 1, a odnośnie tzw. wrażliwych danych osobowych w art. 27 ust. 2 powołanej ustawy o ochronie danych osobowych.

 W wyroku z dnia 31 lipca 2014 r. I OSK 742/13 Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla, że przepis szczególny zezwalający na przetwarzanie danych wrażliwych osoby bez jej zgody, o którym mowa w ww. art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych - musi jednoznacznie, literalnie wskazywać dopuszczalność przetwarzania takich danych, aby można je było przetwarzać, a przy tym powinien zawierać rzeczywiste gwarancje prawne ich ochrony. Standard z tym związany powinien być analizowany z uwzględnieniem art. 51 ust. 2 Konstytucji RP.

Jak wynika ze zgromadzonego materiału, sąd nie zwracał się do administratora danych osobowych, w tym przypadku Komendanta Stołecznego Policji, o udostępnienie danych dotyczących adresu zamieszkania/zameldowania/adresu do korespondencji świadka, lecz o „doręczenie wezwania” oraz o „wpłynięcie” na świadka, aby stawił się na kolejny termin rozprawy pismem z [...] września 2015 r. Taki sposób przesyłania doręczeń, jest przewidziany w art. 134 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2018 poz. 1987), zwanej dalej „Kpk”. Natomiast Komendant Stołeczny Policji w odpowiedzi z [...] września 2015 r., przekazał kserokopie zwolnień lekarskich świadka oraz jego adres do korespondencji. Działanie to nie może zostać uznane za zgodne z treścią przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, pomimo powołania się przez KSP na treść art. 15 § 2 Kpk. Zgodnie bowiem z jego treścią, organy udzielają pomocy do przeprowadzenia postępowania w terminie przez sąd określonym. Natomiast stosownie do art. 15 § 1 Kpk, Policja i inne organy w zakresie postępowania karnego wykonują polecenia sądu, referendarza sądowego i prokuratora oraz prowadzą pod nadzorem prokuratora śledztwo lub dochodzenie w granicach określonych w ustawie. Nie może organ zobowiązany do przekazania wezwania do stawienia się na rozprawę zgodnie z art. 134 § 1 Kpk (doręczenie zastępcze), przenosić ciążącego na nim obowiązku na sąd. Błędnym jest również założenie, iż można przekazać jakiekolwiek dane do bezpośredniego kontaktu organu ze świadkiem, czy też jakiekolwiek inne dane, o które wprost sąd nie występował.

Należy zwrócić uwagę, iż w myśl art. 18 ustawy o ochronie danych osobowych, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej, w drodze decyzji administracyjnej nakazuje przywrócenie stanu zgodnego z prawem, jedynie w przypadku, gdy stwierdzi, że doszło do naruszenia jej przepisów. Z powyższego wynika zatem, iż organ może nakazać usunięcie uchybień poprzez nakazanie udostępnienia żądanych danych, jedynie po uprzednim dokonaniu oceny zachowania administratora tych danych, który wcześniej ich udostępnienia niezasadnie odmówił, bądź pozostał w bezczynności mimo kierowanych do niego żądań. Rolą zatem organu jest zbadanie, czy administrator danych osobowych, do którego zwrócono się z żądaniem udostępnienia danych właściwie się do niego ustosunkował. To administrator danych osobowych (w tym przypadku Komendant Stołeczny Policji) jest obowiązany do zbadania, czy istnieją podstawy prawne do podjęcia działania skutkującego udostępnieniem danych osobowych, a Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych do kontroli tego procesu. Udostępnienie danych osobowych w relacji podmiot publiczny – sąd, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie, może nastąpić w przypadkach przewidzianych przepisami prawa. Nie mogą zatem mieć zastosowania inne przesłanki, z wyjątkiem wskazanych w art. 23 ust. 1 pkt. 2 ustawy, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia bądź spełnienia obowiązku wynikającego z przepisów prawa, oraz w odniesieniu do „danych wrażliwych” przesłanki z art. 27 ust. 2 ustawy.

W niniejszej sprawie doszło do naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych poprzez udostępnienie danych osobowych Skarżącego bez wezwania sądu, niemniej z uwagi na nieodwracalność tej sytuacji organ do spraw ochrony danych osobowych nie ma podstaw do wydania decyzji nakazującej przywrócenie stanu zgodnego z prawem, w świetle art. 18 ust. 1 ustawy.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął jak w sentencji.

Na podstawie art. 127 § 3 Kpa od decyzji przysługuje stronie prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia stronie. Jeżeli strona nie chce skorzystać z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ma prawo do wniesienia skargi na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Urzędu (adres: ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa). Strona ma prawo ubiegania się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.